Spis treści
Spis treści
Wybór wykonawcy to decyzja warta 500-800 tysięcy złotych. Jeden błąd może kosztować Cię majątek, zdrowie i lata procesów sądowych. W Polsce co roku upada ponad 2000 firm budowlanych, zostawiając inwestorów z niedokończonymi domami. Sprawdź, jak się przed tym uchronić.
Skala problemu w liczbach
Problem
Statystyki, które przerażają:
- 35% firm budowlanych nie przeżywa 2 lat
- 60% inwestorów ma problemy z wykonawcą
- 25% budów kończy się w sądzie
- Średnia strata: 120 000 zł
- Średni czas procesu: 3-5 lat
Etap 1: Weryfikacja formalna firmy
Sprawdź podstawowe dokumenty
1. NIP i REGON
- Weryfikacja na: https://wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl
- Sprawdź czy firma jest aktywna
- Porównaj dane z ofertą
2. KRS lub CEIDG
- KRS: https://ekrs.ms.gov.pl
- CEIDG: https://prod.ceidg.gov.pl
- Sprawdź:
- Datę założenia firmy
- Kapitał zakładowy (sp. z o.o.)
- Zarząd i wspólników
- Czy nie ma postępowań
Informacja
Czerwone flagi:
- Firma założona mniej niż rok temu
- Minimalny kapitał zakładowy (5000 zł)
- Częste zmiany w zarządzie
- Adres siedziby = mieszkanie prywatne
Weryfikacja podatkowa
Status podatnika VAT:
- Sprawdź na: https://ppuslugi.mf.gov.pl
- Status musi być: “Czynny”
- Sprawdź rachunki bankowe
Konsekwencje
UWAGA! Przelew na rachunek spoza wykazu = solidarna odpowiedzialność za VAT wykonawcy!
Zaświadczenia do żądania
-
Zaświadczenie o niezaleganiu ZUS
- Ważne 1 miesiąc
- Koszt: 0 zł (elektroniczne)
-
Zaświadczenie o niezaleganiu z US
- Ważne 1 miesiąc
- Koszt: 0 zł (elektroniczne)
-
Wypis z KRS/CEIDG
- Aktualny (max 3 miesiące)
- Koszt: 0 zł online
Etap 2: Weryfikacja finansowa
Sprawdź kondycję finansową
1. Biuro Informacji Gospodarczej (BIG)
- KRD (www.krd.pl) - 30 zł
- BIG InfoMonitor - 39 zł
- ERIF - 29 zł
Co sprawdzisz:
- Zadłużenia firmy
- Historie płatnicze
- Procesy sądowe
2. Monitor Sądowy i Gospodarczy
- https://www.imsig.pl
- Sprawdź ogłoszenia o:
- Upadłości
- Restrukturyzacji
- Likwidacji
Rozwiązanie
Wskazówka: Firma z długami powyżej 50 000 zł to bomba zegarowa. Może upaść w trakcie Twojej budowy.
Analiza oferty cenowej
Cena podejrzanie niska?
Element | Cena rynkowa | Cena podejrzana | Ryzyko |
---|---|---|---|
Stan surowy | 1200-1500 zł/m² | poniżej 1000 zł/m² | 90% |
Stan deweloperski | 2500-3000 zł/m² | poniżej 2000 zł/m² | 85% |
Pod klucz | 3500-4500 zł/m² | poniżej 3000 zł/m² | 95% |
Problem
Metoda “na stratę”: Firma daje niską cenę, bierze zaliczkę na materiały i… znika. Rocznie znika tak 500+ firm.
Etap 3: Weryfikacja kompetencji
Uprawnienia i ubezpieczenia
1. Uprawnienia budowlane
- Kierownik budowy musi mieć uprawnienia
- Sprawdź w PIIB: https://www.piib.org.pl
- Uprawnienia muszą być opłacone (składka OC)
2. Ubezpieczenie OC
- Minimum 500 000 zł dla domu
- Sprawdź zakres (all risk najlepsze)
- Żądaj kopii polisy
3. Certyfikaty i szkolenia
- Uprawnienia spawalnicze
- Szkolenia BHP
- Certyfikaty producentów
Weryfikacja ekipy
Informacja
Pytania do wykonawcy:
- Ilu stałych pracowników zatrudnia?
- Czy ma własny sprzęt?
- Jakich podwykonawców używa?
- Kto będzie kierownikiem budowy?
Czerwone flagi:
- Tylko “współpracownicy” = brak kontroli
- Brak własnego sprzętu = wszystko wynajmuje
- Zmiana ekip co budowę = brak doświadczenia
Etap 4: Weryfikacja referencji
Jak sprawdzać referencje
1. Żądaj konkretnych danych:
- Minimum 5 ostatnich realizacji
- Kontakt do inwestorów
- Adresy budów
- Termin realizacji
2. Weryfikuj telefonicznie:
Rozwiązanie
Pytania do poprzednich klientów:
- Czy budowa skończyła się w terminie?
- Czy budżet został przekroczony?
- Jakie były największe problemy?
- Ile usterek było przy odbiorze?
- Czy usterki zostały usunięte?
- Czy poleciłby Pan tę firmę?
3. Odwiedź realizacje:
- Sprawdź jakość wykonania
- Porozmawiaj z właścicielami
- Zrób zdjęcia detali
Fałszywe referencje - jak je rozpoznać
Metody oszustów:
- Pokazują cudze realizacje
- Podstawiają “znajomych” jako klientów
- Pokazują tylko fragmenty (np. elewację)
- Referencje sprzed 5+ lat
Problem
Test: Poproś o 3 losowe faktury z ostatniego roku (zamazane dane osobowe). Uczciwa firma nie ma problemu.
Etap 5: Weryfikacja online
Google i social media
1. Wyszukaj w Google:
- “Nazwa firmy + oszustwo”
- “Nazwa firmy + problemy”
- “Nazwa właściciela + budowlanka”
2. Sprawdź opinie:
- Google Maps
- Fora budowlane
- Grupy lokalne FB
Informacja
Uwaga na fake:
- 50 opinii 5* w miesiąc = podejrzane
- Wszystkie ogólnikowe = kupione
- Brak odpowiedzi na negatywne = red flag
Fora i grupy budowlane
Gdzie szukać:
- Muratordom.pl
- Forum.budujemydom.pl
- Grupy FB: “Budujemy dom”, “Budowa domu”
- Lokalne grupy budowlane
Etap 6: Analiza umowy
Zapisy, które musisz mieć
-
Harmonogram i terminy
- Etapy z konkretnymi datami
- Kary umowne za opóźnienia (0,1-0,5%/dzień)
- Termin końcowy
-
Płatności
- Tylko po wykonaniu etapu
- Max 10% zaliczki
- 5-10% zatrzymane do odbioru
-
Gwarancje
- Minimum 5 lat na konstrukcję
- 3 lata na instalacje
- 2 lata na wykończenia
Problem
Niedopuszczalne zapisy:
- “Termin może ulec zmianie”
- “Cena może wzrosnąć”
- “Płatność z góry za materiały”
- “Bez gwarancji na robociznę”
Zabezpieczenia prawne
1. Kaucja gwarancyjna
- 5-10% wartości kontraktu
- Zatrzymana do końca gwarancji
- Lub gwarancja bankowa/ubezpieczeniowa
2. Cesja ubezpieczenia
- Ty jako beneficjent polisy OC
- Zabezpieczenie na wypadek szkód
3. Weksel in blanco
- Na wypadek niewykonania umowy
- Z deklaracją wekslową
Lista kontrolna weryfikacji
Rozwiązanie
✓ Dokumenty do sprawdzenia:
Podstawowe:
- ☐ NIP, REGON - aktywne
- ☐ KRS/CEIDG - dane aktualne
- ☐ Status VAT - czynny
- ☐ Rachunki bankowe - na białej liście
Finansowe:
- ☐ Zaświadczenia ZUS/US - aktualne
- ☐ BIG - brak długów
- ☐ MSiG - brak upadłości
Kompetencje:
- ☐ Uprawnienia kierownika
- ☐ Ubezpieczenie OC
- ☐ Referencje - zweryfikowane
Umowa:
- ☐ Harmonogram szczegółowy
- ☐ Kary umowne
- ☐ Gwarancje
- ☐ Zabezpieczenia
Najczęstsze metody oszustw
1. “Firma krzak”
Zakładają firmę → biorą zaliczki → likwidują firmę → zakładają nową
Jak się bronić: Nie pracuj z firmami młodszymi niż 2 lata
2. “Tani materiał”
Wyceniają premium → kupują najtańsze → różnicę do kieszeni
Jak się bronić: Zapisz konkretne materiały w umowie
3. “Wieczna budowa”
Zaczynają 10 budów → żadnej nie kończą → żyją z zaliczek
Jak się bronić: Sprawdź ile mają aktywnych budów
4. “Dodatkowe roboty”
Niska cena → w trakcie “niezbędne” dodatki → koszt +100%
Jak się bronić: Dokładny przedmiar i zakres
Sygnały ostrzegawcze - uciekaj!
Konsekwencje
🚨 RED FLAGS - natychmiast rezygnuj:
- Chce dużą zaliczkę (powyżej 30%)
- Nie ma umowy “mam swoje słowo”
- Naciska na szybką decyzję
- Nie pokazuje realizacji
- Ma tylko umowy o dzieło
- Siedzi w mieszkaniu
- Nie ma własnych pracowników
- Zmienia numery telefonów
- Unika spotkań osobistych
- Oferuje “fakturę lub bez”
Alternatywy dla tradycyjnego wykonawcy
1. Generalny wykonawca z gwarancją
Zalety:
- Duża firma = stabilność
- Gwarancje bankowe
- Pełna odpowiedzialność
Wady:
- Cena +20-30%
- Mniej elastyczności
2. System gospodarczy + nadzór
Zalety:
- Kontrola kosztów
- Wybór podwykonawców
- Oszczędność 15-20%
Wady:
- Więcej pracy dla Ciebie
- Potrzebujesz inspektora
3. Deweloper - dom katalogowy
Zalety:
- Stała cena
- Pewny termin
- Gwarancja dewelopera
Wady:
- Brak indywidualności
- Wyższa cena
Rola inspektora w weryfikacji
Profesjonalny inspektor nadzoru pomoże:
-
Sprawdzić wykonawcę
- Ma kontakty w branży
- Zna historię firm
- Obiektywna ocena
-
Przeanalizować umowę
- Znajdzie pułapki
- Zaproponuje zabezpieczenia
- Wynegocjuje warunki
-
Monitorować budowę
- Cotygodniowe kontrole
- Weryfikacja jakości
- Rozliczanie etapów
Rozwiązanie
Statystyka:
- 89% problemów można uniknąć właściwą weryfikacją
- Koszt weryfikacji: 500-1000 zł
- Średnia oszczędność: 50-150 tys. zł
Podsumowanie
Weryfikacja wykonawcy to nie paranoja - to rozsądek. Lepiej stracić tydzień na sprawdzanie niż lata na procesy sądowe.
Pamiętaj:
- ✅ Sprawdzaj wszystko
- ✅ Nie ufaj na słowo
- ✅ Żądaj dokumentów
- ✅ Weryfikuj referencje
- ✅ Czytaj umowę
- ✅ Miej plan B
Złota zasada: Jeśli coś wydaje się zbyt piękne, żeby było prawdziwe - prawdopodobnie jest oszustwem.
Potrzebujesz pomocy w weryfikacji wykonawcy? Nasi eksperci sprawdzili już ponad 300 firm budowlanych. Wiemy, na co zwrócić uwagę.